Թռչնամթերք, Մսամթերք
Հավի միս
Էներգետիկ արժեքը 100 գրամում
- կալորիականությունը՝ 190 կկալ
- սպիտակուցներ՝ 14,7 գր
- ճարպեր՝ 15,7 գր
- ածխաջրեր՝ 13,9 գր
- ջուր՝ 52,7 գր
- այրվածքային մնացորդ (հանքային աղեր)՝ 1,77 գր
Հավի միսը համարվում է դիետիկ մսատեսակ, նրա կալորիականությունը 100գ-ում 190 կկալ է: 100գ եփված հավի միսը պարունակում է 137 կկալ, իսկ տապակածը` 210 կկալ: Շոգեխաշած հավի մսի կալորիականությունը 164 կկալ է: Չափավոր օգտագործման դեպքում հավի միսը չի վնասում գեղեցիկ կազմվածքին:
Հավը պետք է ընտրել աչքերով և քթով. ահա բոլոր ժամանակների և ազգերի խոհարարների գլխավոր խորհուրդը: Թեկուզ շատ թույլ նեխած մսի հոտ զգալու դեպքում էլ պետք է հրաժարվել միսը գնելուց: Ինչպես նաև պետք է շատ ուշադիր նայել հավի մսի արտաքին տեսքին: Սա հնարավոր է միայն թափանցիկ պոլիէթիլենային թաղանթով փաթեթավորման դեպքում, իսկ գունավոր թաղանթով փաթեթավորված հավի մսի վրա ուշադրություն անգամ պետք չէ դարձնել: Ճիշտ ճուտը պետք է ունենա լավ զարգացած մկաններ, կլորավում կրծքամիս և ունենա բաց վարդագույն միս: Կարևոր է նաև, որ կաշին լինի ոչ թե մոխրագույն, այլ վարդագույն` բաց դեղնավուն երանգով:
Օգտակար հատկությունները
Հավի միսը հարուստ է սպիտակուցներով, լինոլաթթվով (линолевой кислатой), որը խթանում է իմունային համակարգը, վիտամիններ А, B1 և B2-ով:
Հավի միսը պարունակում է վիտամին B6, այդ պատճառով օգտակար է սրտի համար: Հավի միսը պարունակում է նաև շատ սպիտակուցներ և գլյուտամին, որոնք խթանում են կենտրոնական նյարդային համակարգի աշխատանքը և ուժեղացնում և ամրացնում են օրգանիզմը:
Հավի միսը պարունակում է նաև նիացի վիտամին (витамин ниацин), որը հանդիսանում է դեղամիջոց նյարդային բջիջների համար: Այս վիտամինն օգտակար է սրտի աշխատանքի համար, կարգավորում է խոլեստերինի քանակությունը և մասնակցում է ստամոքսահյութի արտադրման գործընթացին:
Հավի մսի օգտակարության մասին մարդիկ վաղուց գիտեն: Արևելքում և մասնավորապես Կորեայում հնուց ի վեր հավի միսը համարվում է բուժիչ մթերք: Եվ իրոք, հավի միսը պարունակու է ավելի քիչ ճարպեր, քան օրինակ տավարի միսը, կամ խոզի միսը և հեշտությամբ յուրացվում է մարդու օրգանիզմի կողմից:
Վնասակար հատկությունները
Հավի մսի մեջ կան հիստամիններ (гистамины) և այդ պատճառով էլ այն կարող է առաջացնել ալերգիա:
Հավի մսի մեջ պարունակվող բակտերիաները վտանգավոր են մարդու առողջության համար, եթե այդ միսը չի ենթարկվել նորմալ ջերմային մշակման, կամ եթե այդ բակտերինաներով վարակված են այլ մթերքներ:
Պետք չէ մոռանալ, որ հավերին բուժում են քլորով, <<կերակրում են>> հակաբիոտիկներով, կերակրում են կոնսերվատներով և կատարում են ներարկումներ, որոնք բացասաբար են ազդում այդ միսն ուտող մարդու օրգանիզմի վրա` հարուցելով մի շարք հիվանդություններ: Այս պատճառով հավի միս գնելիս նախապատվությունը պետք է տալ տնական հավերին:
Հավի միսը հակացուցված է այն մարդկանց համար, որոնց օրգանիզմը չի ընդունում սպիտակուցներ: Խորհուրդ չի տրվում ուտել ապխտած կամ տապակած հավի միս խոլեստերինի բարձր մակարդակ ունենալու պատճառով, քանի որ դա կարող է հագեցնել աթերոսկլերոզի և անթոների խցանման:
Միներալներ
| Ֆոսֆոր | 182 մգ |
| Մագնեզիում | 23 մգ |
| Երկաթ | 1,26 մգ |
| Կալիում | 223 մգ |
| Պղինձ | 0,066 մգ |
| Ցինկ | 1,94 մգ |
| Մանգան | 0,02 մգ |
| Կալցիում | 15 մգ |
| Նատրիում | 82 մգ |
| Սելեն | 23,9 մգ |
| Choline total | 65,9 մգ |
Վիտամիններ
| ՎԻՏԱՄԻՆ B1 | 0.063 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ B5 | 1,03 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ B2 | 0.168 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ B6 | 0.4 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ B3 | 8.487 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ B12 | 0,3 µg |
| ՖՈԼԱԹԹՈՒ (B9) | 0 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ A | 161 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ C | 0 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ D | 2 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ E | 0.27 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ K | 2,4 µg |