Չրեղեն
Չամիչ
Էներգետիկ արժեքը 100 գրամում
- Կալորիականություն – 264 կկալ
- Սպիտակուցներ – 2.9գր
- Ճարպեր – 0.6 գր
- Ածխաջրեր – 67 գր
- Այրվածքային մնացորդ – 1.8 գր
- Ջուր – 15.4 գր
Արևի տակ կամ ստվերում չորացրած խաղող։ Չորացնում են 20%֊ից ոչ ցածր շաքարայնությամբ խաղողի տեսակները։ Սերմերով խաղողի չորացումից ստանում են չամիչ (գերմիան, վասարգա, չիլյաղի), իսկ անսերմերից՝ քիշմիշ (սաբզա, սոյաղի, շիգանի ևն)։ Չորացման ժամկետը կրճատելու և գույնը բացելու համար խաղողի որոշ տեսակներ չորացնելուց առաջ մի քանի վայրկյան եփում են թույլ հիմնային լուծույթի մեջ։ Չամիչին գեղեցիկ գույն տալու համար խաղողի սպիտակ սորտերը ծխահարում են ՏՕ2-ով։
Չամիչը դասվում է քաղցր մթերքների դասին, սակայն այն ոչ թե պարունակում է մեր կենցաղում այդքան շատ օգտագործվող շաքարը, այլ ֆրուկտոզա և գլյուկոզ, որոն համարվում են օգտակար ածխաջրեր և չեն ավելացնում ինսուլինի քանակը արյան մեջ: Չամիչը կարելի է բաժանել 4 տեսակի, որոնք տարբերվում են գույնի, չափի եւ սերմերի քանակի վրա:
- Փոքր եւ թեթեւ անկրկնելի չամիչ — այս տեսակ չամիչը պատրաստված է սպիտակ եւ կանաչ գույնի խաղողից: Այս չամիչը չորանում է երկու եղանակով `ստվերում կամ արեւի տակ:
Պարունակում է շատ շաքար, շատ համեղ եւ սննդարար: Հատկապես օգտակար է կենսունակության եւ էներգիայի վերականգնման համար: Գերազանց համի շնորհիվ կիրառելի է հացաբուլկեղենի եւ հրուշակեղենի արտադրության մեջ: - Մուգ նեխուր չամիչ — Սա դասական տեսք է, որը պատրաստված է մուգ խաղողի սորտերից: Այն պատրաստված է արեւի տակ չորացումով:
Մուգ չամիչները պարունակում են սննդարար նյութերի մեծ քանակություն: Այն համեմատաբար չոր է, ունի քաղցր համ եւ մուգ կապույտ գույն: Հացաբուլկեղենի եւ հրուշակեղենի արտադրանքի մեջ մուգ չամիչ օգտագործելով, այն ավելացնում է մշկընկույզի բույրը: - Միջին չամիչ մեկ կորիզով — դասական միջին չափի չամիչ: Կորիզի առկայության շնորհիվ պարունակում է լրացուցիչ օգտակար տարրեր:
Օգտագործվում է ոչ միայն հրուշակեղենի եւ հացաբուլկեղենի արտադրության մեջ, այլ նաեւ որոշ ճաշատեսակների մեջ: - Խոշոր չամիչ կորիզով — Սա քաղցր եւ ամենաշատ մսային խաղողն է: Չորացնելուց հետո այն ստանում է վառ կարմիր գույն: Շատ օգտակար կոմպոտ է ստացվում այս չամիչից:
Հատկանշական է, որ նույնիսկ եռացնելուց հետո այն պահպանում է իր գեղեցիկ գույնն ու համը:
Ընդամենը երկու օրում չամիչով ու ջրով մաքրում ենք լյարդը
Հարկավոր է առանձնացնել մի փոքր որակյալ սև չամիչ, այնուհետև կաթսայի մեջ լցնել 3 բաժակ ջուր և 1 բաժակ սև չամիչ: Եփել չամիչը 2 րոպե, այնուհետև վերցնել կրակից և թրմել 24 ժամ: Հաջորդ օրը խմել մեկ բաժակ թուրմ: Ընդ որում՝ այն կարելի է խմել ինչպես տաք այնպես էլ սառը վիճակում:
Ընդամենը երկու օր այս միջոցն ընդունելու դեպքում կարելի է նկատել զգալի դրական փոփոխություններ, սակայն բուժումը ցանկալի է շարունակել ամբողջ շաբաթվա ընթացքում: Բացի այդ, հարկավոր է նաև նվազեցնել ճարպաթթուների կիրառությունը և խուսափել այդ ընթացքում ալկոհոլի գործածությունից:
Միացե՛ք մեզ ֆեյսբուքում
և շարունակե՛ք ստանալ օգտակար ինֆորմացիա սննդակարգի և առողջության վերաբերյալ
Oգտակար հատկությունները
Չամիչի օգտակար և բուժիչ հատկությունները հայտնի են դեռևս վաղ ժամանակներից: Չամիչն ամրապնդում է նյարդային համակարգը, ազդում է որպես հանգստացնող միջոց: Բժիշկները խորհուրդ են տալիս չամիչ ուտել անեմիայի և ընդհանուր թուլության ժամանակ, տենդի և աղեստամոքսային տրակտի խանգարումների ժամանակ, ինչպես նաև սրտի և րիմաների հիվանդությունների ժամանակ:
Չամիչի բուժիչ հատկությունները պայմանավորված են չոր մրգերում առկա օգտակար հանքային աղերով, օրգանական թթուներով և վիտամիններով: Շաքարների` գլյուկոզայի և ֆրուկտոզայի քանակը չամիչում 8 անգամ ավելի բարձր է, քան խաղողի մեջ: Չամիչի մեջ առկա են մեծ քանակությամբ պրոտեիններ, թիամին և նիացին, ճարպեր, ինչպեսս նաև բազմաթին հանքային աղեր:
Չամիչը համարվում է ամենաօգտակար ու արժեքավոր չորամրգերից մեկը: Այն հարուստ է միկրոտարրերով՝ երկաթ, ֆոսֆոր, կալցիում, կալիում, պղինձ, քլոր, ռետինոլ: Այն մարդու առողջության համար օգտակար իր հատկությունները չորանալիս չի կորցնում: Նրանում առկա շաքարը, մրգային թթուներն ու «А» և «В» խմբի վիտամինները արդյունավետ են ազդում մարսողականության վրա, և այդ պատճառով էլ չամիչը օգտագործվում է նիհարելու համար:
Այս մթերքը նաև բարելավում է մաշկի վիճակը: Այն անփոխարինելի է նյարդային խանգարումների, աթերոսկլերոզի, արտի աշխատանքի խանգարումների ու մրսածության հետևանքով առաջացած հիվանդությունների պրոֆիլակտիկ բուժման համար (հատկապես երեխաների մոտ): Այն շատ լավ ամրապնդում է իմունային համակարգն ու ակտիվ կերպով պաշտպանում է արյան անոթների պատերը:
Գիտականորեն ապացուցված է, որ կապույտ և մուգ խաղողները պարունակում են նյութեր, որոնք բարձրացնում են արյան մեջ հեմոգլոբինի քանակը:
Օրական 50 գրամ չամիչի օգտագործումն ապահովում է մարդու մոտ ողջ օրվա ընթացքում բարձր աշխատունակությունն ու էմոցիոնալ բարձր տոնուսը:
Դիետոլոգները նշում են, որ այս մթերքը բավական հաջող օգտագործվում է դիետանների մեջ և, չնայած իր բարձր կալորյականության, շատ օգտակար է նիհարելու համար:
Չամիչն ունի օրգանիզմը թուլացնող ազդեցություն: Այն մաքրում է մարմինը թունանյութերից ու նպաստում է ճարպի քայքայմանը:
Չամիչը նիհարելու համար օգտագործելու դեպքում պետք է հաշվի առնեք որոշ նրբություններ.
ա. Առանց ճիշտ համակարգված սննդակարգի ու շարժողական ակտիվության այդ հրաշք դիետան չի գործի:
բ. չամիչի թուլացնող ազդեցությունը կարող է բացասական հետևանքներ ունենալ աղիների, լյարդի աշխատանքի խանգարումներով, մարսողական տրակտի ու լեղապարկի խանգարումներով տառապող ու լուծի նկատմամբ հակվածություն ունեցող հիվանդների համար:
գ. չամիչը խորհուրդ չի տրվում օգտագործել որպես նիհարելու միջոց դեռահասներին, հղիներին ու կերակրող մայրերին:
դ. այն կարոող է օգնել ազատվել ավելորդ կիլոգրամներից, սակայն այն կալորյականության պատճառով անհրաժեշտ է օգտագործել սահմանափակ քանակությամբ:
Մուգ չամիչը, սև խաղողը և դրանից պատրաստված գինին ավելի օգտակար են, քան դրանց բաց տեսակները: Անգամ կարիեսը և լնդերի հիվանդությունները կարելի է բուժել չամիչի օգնությամբ: Դրանում առկա հակաօքսիդանտները ճնշում են ատամնաբուժական բազմաթիվ հիվանդությունների պատճառ հանդիսացող մանրէների աճը:
Նվազեցնում է ուտելու ցանկությունը։ Ընդունված է համարել, որ չամիչ չի կարելի օգտագործել բոլոր նրանց, ովքեր ճարպակալման խնդիր ունեն, սակայն իրականում չամիչը կարող է իջեցնել խոլեստերինի մակարդակը, նվազեցնել ուտելու ցանկությունը և արագ հագեցնել քաղցը։ Այն հրաշալիորեն կարող է փոխարինել քաղցրավենիքին։ Սակայն հարկավոր է քիչ չամիչ օգտագործել, քանի որ այն բավական շատ շաքար է պարունակում։
Ռեկորդակիր է Կալիումի պարունակությամբ
Վնասակար հատկությունները
Առաջի հերթին ուտելուց առաջ չամիչը պետք է շատ լավ լվացվի, քանի որ գործարանային չորացման ընթացքում դրանք վերամշակվում են ծծմբի և այլ քիմիական նյութերի հետ, որոնք առողջության համար կարող են վտանգ ներկայացնել:
Խորհուրդ չի տրվում չամիչ օգտագործել ճարպակալման խնդիր, ստամոքսի խոց և սրտի սուր անբավարարություն ունեցող անձանց համար:
Չամիչը խորհուրդ չի տրվում շաքարի բարձր պարունակության պատճառով շաքարախտով տառապող մարդկանց: Ծայրահեղ դեպքերում կարող են ուտել մի քիչ՝ առնվազն 15 րոպե եփած:
Չամիչը հակացուցված է բաց տուբերկուլյոզի և բերանաբորբի առկայության դեպքում, քանի որ դա կարող է հրահրել այս հիվանդությունների սրացում:
Հայտնի են նաև չամիչի ալերգիկ ռեակցիաները:
Միներալներ
| Ֆոսֆոր | 101 մգ |
| Մագնեզիում | 32 մգ |
| Երկաթ | 1,88 մգ |
| Կալիում | 749 մգ |
| Պղինձ | 0,318 մգ |
| Ցինկ | 0,22 մգ |
| Մանգան | 0,299 մգ |
| Կալցիում | 50 մգ |
| Նատրիում | 11 մգ |
| Սելեն | 0,6 մգ |
| Choline total | 11,1 մգ |
Վիտամիններ
| ՎԻՏԱՄԻՆ A | 0 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ B1 | 0.106 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ B2 | 0.125 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ B3 | 0.766 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ B5 | 0.095 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ B6 | 0.174 µg |
| ՖՈԼԱԹԹՈՒ (B9) | 0 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ B12 | 0 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ C | 2,3 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ D | 0 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ E | 0.12 µg |
| ՎԻՏԱՄԻՆ K | 3.5 µg |